Doku İltihabı (Enflamasyon) Nedir?
Doku iltihabı, vücudun zararlı uyaranlara (mikroplar, yaralanmalar, toksinler gibi) karşı verdiği doğal bir savunma tepkisidir. Bağışıklık sisteminin devreye girmesiyle ortaya çıkar ve iyileşme sürecinin başlangıcı olarak kabul edilir. Akut (kısa süreli) veya kronik (uzun süreli) olabilir.
Doku İltihabının Temel Belirtileri
İltihabın beş klasik belirtisi vardır ve bunlar genellikle birlikte görülür. Bu belirtiler, iltihabın olduğu bölgede ortaya çıkar. - Ağrı (Dolor): İltihaplı bölge ağrılı ve hassastır. İltihap sırasında salgılanan kimyasallar sinir uçlarını uyararak ağrı hissine neden olur.
- Kızarıklık (Rubor): İltihaplı bölge kırmızı veya pembe bir renk alır. Bunun nedeni, bölgeye giden kan akışının artmasıdır.
- Şişlik (Tumor): İltihaplı doku, kan plazmasının ve bağışıklık hücrelerinin damarlardan doku aralıklarına sızması sonucu şişer.
- Sıcaklık Artışı (Calor): İltihaplı bölge çevresindeki dokulara göre daha sıcaktır. Artan kan akışı bu sıcaklık artışının temel nedenidir.
- Fonksiyon Kaybı (Functio Laesa): Ağrı ve şişlik nedeniyle iltihaplı bölgenin veya organın normal işlevinde bozulma veya kayıp görülür. Örneğin, eklem iltihabında hareket kısıtlılığı olur.
Doku İltihabı Nasıl Anlaşılır?
Doku iltihabını anlamak için hem bu belirtileri gözlemlemek hem de tıbbi değerlendirme gerekebilir. - Fiziksel Muayene: Bir doktor, yukarıda sayılan beş klasik belirtiyi (ağrı, kızarıklık, şişlik, sıcaklık, fonksiyon kaybı) kontrol ederek iltihabı teşhis edebilir.
- Kan Testleri: Kandaki iltihap belirteçleri ölçülür. Bunların başlıcaları:
- CRP (C-Reaktif Protein): Enfeksiyon veya iltihap durumunda hızla yükselen bir proteindir.
- ESR (Eritrosit Sedimantasyon Hızı): Kırmızı kan hücrelerinin çökme hızını ölçer, iltihaplı durumlarda artar.
- Lökosit (Beyaz Küre) Sayımı: Enfeksiyonla savaşan beyaz kan hücrelerinin sayısı iltihap durumunda artar.
- Görüntüleme Yöntemleri:
- Ultrason, MR veya Röntgen: Eklem, kas veya iç organlardaki iltihabın ve neden olduğu hasarın boyutunu görmek için kullanılır.
- Belirtilerin Süresi ve Şiddeti:
- Akut İltihap: Ani başlar, belirtiler şiddetlidir ve genellikle kısa sürelidir (birkaç gün ile birkaç hafta). Bademcik iltihabı, apse veya kesiklerdeki iltihap gibi.
- Kronik İltihap: Belirtiler daha hafif ama süreklidir (aylar veya yıllar). Romatoid artrit, sedef hastalığı veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi durumlarda görülür.
Önemli Uyarı
Yukarıdaki belirtileri fark ettiğinizde, özellikle şiddetli, uzun süreli veya nedeni belirsizse, mutlaka bir doktora başvurmanız gerekir. Doğru teşhis ve tedavi için profesyonel tıbbi yardım almak çok önemlidir. Kendi kendinize ilaç kullanmaktan kaçının. |
