Sinir ucu iltihabı, tıp literatüründe nöropati olarak adlandırılan bir durumdur. Nöropati, sinir hücrelerinin (nöronların) hasar görmesi veya zarar görmesiyle ortaya çıkar. Bu hasar ve zararlar sonucunda hastanın vücudunda kızarıklık, kaşıntı, ciltte döküntü gibi belirtiler görülebilir. Bu rahatsızlık vücudun her bölgesinde ortaya çıkabilir. Tüm belirtiler bir anda görülmeyebilir, vücutta kızarıklık olmasa bile diğer belirtiler ortaya çıkabilir. Vücudun bazı bölgelerinde kramp, yanma, uyuşma, karıncalanma gibi belirtiler görüldüğünde akla ilk gelmesi gereken şey sinir hücresi hasarı yani iltihabı olmalıdır.

Vücudumuz iki ana sinir sisteminden oluşur. Birincisi, beyin ve omurilik arasında bulunan merkezi sinir sistemi; ikincisi ise merkezi sinir sistemini kaslara, cilde ve organlara bağlayan periferik sinir sistemidir. Periferik sinir sisteminin vücuttaki görevi, beyin ile damarlar, organlar, deri ve kaslar arasında köprü görevi görmektir. Beynin verdiği komutları vücuda motor sinirleri iletir ve beyne yollanacak olan bilgileri duyusal sinirler aracılığıyla geri bildirir. Beyin sapı ve omurilik üzerinde bulunan hissiyat, kuvvet ve otonomik sinir hücrelerinin yapısında bulunan bozukluk, periferik sinir ucu iltihabı olarak adlandırılır. Bu bölgede bulunan sinir uçları hücreleri toplu halde veya tek tek etkilenebilir.

Sinir ucu iltihabı hastalığına birçok etken neden olabilir. Bu etkenlerden en yaygın olanı ve en etkilisi diyabet yani şeker hastalığıdır. Şeker hastalarının kan şekerini kontrol edememeleri sinir ucu iltihabına neden olabilir. Sinir ucu iltihabı vücuttaki sinirleri ve sinir hücrelerini etkilediği gibi, cildi ve tüm organları da olumsuz yönde etkileyebilir. Sinir ucu iltihabına neden olan diğer rahatsızlıklar, damar sertliğine sebebiyet veren böbrek yetmezliği veya hipertansiyon olarak örneklendirilebilir. Sinir ucu iltihabı, kalıtsal veya sonradan oluşabilen bir rahatsızlık olabilir. Kalıtsal sinir ucu iltihabı doğum öncesinde yapılan tarama testleriyle belirlenebilir.

Sinir ucu iltihaplanmasına sebep olabilecek birçok ilaç vardır. Bu ilaçlar arasında kemoterapi için kullanılan ilaçlar, antibiyotikler, AIDS ilaçları, deri rahatsızlıkları için kullanılan dapsone, kolesterol düşürücüler, hipertansiyon ilaçları, kalp ritmi ilaçları, idrar söktürücü ilaçlar, arsenik ve fenitoin gibi ilaçlar sayılabilir. Alınan ilaçların hepsi hekim kontrolünde olmalı ve yan etkileri bu sinir ucu iltihabı hastalığını gösteriyorsa hekime başvurulmalıdır.

Sinir ucu iltihabı bir anda ortaya çıkabileceği gibi uzun yıllar sürebilen bir hastalıktır. Uzun yıllar devam ettiğinde ilerleyebilir ve vücudun sinir sistemini iflas ettirebilir. İlk başlarda kendini uyuşukluk, vücutta dirençsizlik ve şiddetli sinir hücresi ağrılarıyla belli eder. Kol ve bacakların güçsüzleşmesi, dirençsiz kalması motor sinirlerinin hasar ve zarar gördüğünü belirtir. Koşma ve yürüme esnasında ayaklarda zorlanma hissi, kas krampları, çabuk yorulma hissi ve titremeler görülebilir. Diğer bir uzuv olan kollarda ise kendisini kollarda ağırlık hissi, güçsüzlük, parmak uçlarında uyuşukluk olarak gösterebilir. Kulağa ulaşan duyma sinirlerinde bir hasar oluşmuşsa, vücutta yanma, kulak ağrıları, tembellik gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Vücudun bazı yerlerinde aniden hissedilen iğne batması, çimdiklenme, elektrik şoku gibi titreme hisleri görülür. Bu belirtiler genellikle gece saatlerinde ortaya çıkar. Vücutta bazı zamanlarda pozisyon kayıpları da görülebilir. Bu gibi durumlar, ayakların bastığı yerden emin olamama, dengeyi sağlayamama, vücudun sola yatık olma hisleri ile belli olur. Bu belirtilerin yanı sıra otonomik bazı belirtiler de görülebilir. Bu otonomik belirtiler ishal, kabızlık, ayakta baş dönmesi gibi olaylarla kendini gösterebilir.

Sinir ucu iltihabı hastalığının tanısı hekimin öngörüsüne bağlı olarak birkaç aşamada gerçekleşebilir. İlk olarak hekim hastanın şikâyetini ve hastalık öyküsünü dinler. Bunun sonucunda hekim ilk aşamadaki testlere ve analizlere hastayı tabi tutar. İlk aşamada idrar, biyokimya ve hematoloji gibi testler hastaya uygulanır. Hekim bu testleri laboratuvar ortamında inceler. Bu inceleme sonucunda tanı koyulamaz ise ikinci aşamaya geçilir. İkinci aşamada hekim hastaya nörolojik testler, immünoloji, akciğer filmi gibi uygulamalarda bulunur. Bu uygulamaların yanında sinirlerin elektriksel özelliklerini belirlemek için EMG (Elektromiyografi) ve sinir iletim çalışmaları hekim tarafından hastaya uygulanır. Bu uygulamalar hastanın vücudundaki anormal olan sinir dağılımını ortaya koyar. Uygulamalar sonucunda hastanın vücudundaki sinir sorununun miyelin kılıf veya aksonlarla olan ilgisine bakılır. Nörolojik testlerde hastanın kas ve sinir biyopsisi elde edilir. Uygulamalar arasında omurilikle ilgili olan testler, enflamasyon veya enfeksiyonu ayırt etmeye yardımcı olabilir.

Hekimin hastaya uyguladığı tedavide en büyük amaç, hastalığa sebep olan nedeni ortadan kaldırmak ve belirtileri yok edip hastayı eski sağlığına kavuşturmaktır. Rahatsızlığın birçok sebebi vardır; hekim rahatsızlığa neden olan sebebe göre ilaç ve tedavi uygular. Hastanın rahatsızlığı enfeksiyon aşamasında ise antibiyotik kullanımı, alkole bağlı bir sebepten ise hastada alkol tüketimine sınır getirilmesi, vücutta vitamin eksikliği varsa ek vitamin verilmesi gibi tedavi yöntemleri uygulanır. Mono nöropatik bir bozukluk olan karpal tünel sendromundan dolayı oluşan rahatsızlıkta, hekim tarafından hastanın eli askıya alınır ve bileğini kullanması engellenir. Vücutta başlayan ağrılar için verilen ilaçlar kullanılmalı ve vücutta güçsüzlük, dirençsizlik bulunuyorsa fizik tedavi de görülebilir. Sinirlerin tekrar canlanıp eski hallerine dönmeleri için rahatsızlığın durdurulması ve iyileşme sürecinin başlaması gerekmektedir. İyileşme süresi sinirlerde bulunan bozukluklara ve yayılımına göre değişebilir. Bu yüzden iyileşme sürecinin hızlı olması ve hastalığın ilerlememesi için erken tanı çok önemlidir. Sinir hastalıkları başlangıçta hafif tedavilerle ortadan kaldırılabilir ancak erken tanı konulmaz ve sinir hastalığı ilerlerse, geri dönüşü olmayan sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu sonuçlar, vücudu kontrol edememe ve kısmi felç olarak nitelendirilebilir.