Beyin iltihabı belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir?

Beyin iltihabı, tıbbi adıyla ensefalit, beyin dokusunun genellikle viral bir enfeksiyon nedeniyle iltihaplanmasıdır. Nadir görülen ancak ciddi bir durum olup, erken teşhis ve tedavi hayati önem taşır. İltihap bazen meninksleri (beyin zarını) de etkileyerek menenjit ile birlikte görülebilir (meningoensefalit).

Beyin İltihabı Belirtileri

Belirtiler hafiften şiddetliye değişiklik gösterebilir ve genellikle grip benzeri semptomlarla başlar. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Ateş
• Baş ağrısı (genellikle şiddetli)
• Yorgunluk ve halsizlik
• Eklem ağrıları

Daha ciddi nörolojik belirtiler şunları içerir:

• Bilinç bulanıklığı, oryantasyon bozukluğu
• Nöbetler (havale)
• Vücudun belirli bölgelerinde güçsüzlük veya felç
• Konuşma veya duyma zorlukları
• Bilinç kaybı
• Davranış değişiklikleri, halüsinasyonlar

Bebeklerde ve küçük çocuklarda ayrıca şu belirtiler görülebilir:

• Kusma
• Vücutta sertlik
• Sürekli ağlama
• Bıngıldakta (fontanel) şişkinlik

Beyin İltihabı Nedenleri

En yaygın neden viral enfeksiyonlardır:

• Herpes simpleks virüsü (HSV)
• Suçiçeği-zoster virüsü
• Kuduz virüsü
• Batı Nil virüsü gibi arbovirüsler
• Kızamık, kabakulak, kızamıkçık gibi çocukluk çağı virüsleri

Nadir durumlarda bakteriyel enfeksiyonlar, mantarlar veya otoimmün reaksiyonlar da ensefalite neden olabilir.

Tanı Yöntemleri

Teşhis için doktorunuz şu yöntemleri kullanabilir:

• Fiziksel ve nörolojik muayene
• Kan testleri
• Beyin omurilik sıvısı incelemesi (lomber ponksiyon)
• Beyin görüntüleme (MRI veya CT tarama)
• Elektroensefalogram (EEG)

Beyin İltihabı Tedavisi

Tedavi altta yatan nedene ve semptomların şiddetine bağlıdır. Temel tedavi yaklaşımları:

• Antiviral ilaçlar: Viral ensefalitte asiklovir gibi ilaçlar erken dönemde başlanırsa etkilidir.
• Antibiyotikler: Bakteriyel bir neden şüphesi varsa kullanılır.
• Kortikosteroidler: Beyin şişmesini (ödem) azaltmak için verilir.
• Nöbet önleyici ilaçlar: Nöbet kontrolü için kullanılır.
• Destekleyici tedavi: Sıvı takviyesi, ateş düşürücüler ve solunum desteği gibi yaklaşımlar.

Ciddi vakalarda hastanede yatış gerekebilir. İyileşme sonrası fizik tedavi, konuşma terapisi veya mesleki terapi gibi rehabilitasyon hizmetleri gerekli olabilir.

Korunma Yöntemleri

Önemli Uyarı

Beyin iltihabı belirtileri gösteriyorsanız derhal tıbbi yardım alın. Erken müdahale, kalıcı nörolojik hasarı önlemede kritik öneme sahiptir. Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlı olup, profesyonel tıbbi tavsiye yerine geçmez. Tanı ve tedavi için mutlaka bir sağlık uzmanına başvurun.