Hemoroid iltihaplanması neden olur ve nasıl tedavi edilir?

Hemoroidler (basur), anüs ve rektumun alt kısmında bulunan damarsal yapılardır. Bu yapılar şiştiğinde veya iltihaplandığında hemoroid hastalığı ortaya çıkar. İltihaplanma genellikle hemoroidlerin tahriş olması, şişmesi ve ağrılı hale gelmesi durumudur. İç hemoroidler rektum içinde, dış hemoroidler ise anüs çevresinde bulunur ve iltihaplanma her ikisinde de görülebilir.

Hemoroid İltihaplanmasının Nedenleri

Hemoroid iltihaplanması genellikle aşağıdaki faktörlerden kaynaklanır:

• Kronik kabızlık veya ıkınma: Bağırsak hareketleri sırasında aşırı ıkınma, hemoroid damarlarına baskı yaparak iltihaplanmaya yol açar.
• Uzun süre oturma veya ayakta kalma: Bu durumlar, bölgedeki kan dolaşımını olumsuz etkileyerek hemoroidlerin şişmesine neden olabilir.
• Obezite veya hamilelik: Karın bölgesindeki artan basınç, hemoroid riskini yükseltir.
• Düşük lifli beslenme: Lif eksikliği, kabızlığa yol açarak hemoroid iltihaplanmasını tetikleyebilir.
• Ağır kaldırma: Fiziksel zorlanma, karın basıncını artırarak hemoroidleri olumsuz etkiler.
• Yaşlanma: Yaş ilerledikçe dokular zayıflayarak hemoroid oluşumuna daha yatkın hale gelir.
• Genetik yatkınlık: Ailede hemoroid öyküsü varsa, risk artabilir.

Bu faktörler, hemoroid damarlarında basınç artışına neden olarak iltihaplanma ve semptomların şiddetlenmesine yol açar.

Hemoroid İltihaplanmasının Belirtileri

İltihaplanma durumunda aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Anüs bölgesinde ağrı, kaşıntı veya yanma hissi.
• Dışkılama sırasında kanama (genellikle parlak kırmızı renkte).
• Şişlik veya ele gelen yumru hissi.
• Oturma veya yürüme sırasında rahatsızlık.
• İlerleyen durumlarda, hemoroidin tromboze (pıhtılaşmış) olması ve şiddetli ağrı.

Bu belirtiler hafif veya şiddetli olabilir ve günlük yaşamı etkileyebilir.

Hemoroid İltihaplanmasının Tedavisi

Tedavi, iltihaplanmanın şiddetine ve tipine göre değişir. Genellikle aşağıdaki yöntemler uygulanır:

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Evde Tedavi

Bu yöntemler, hafif ila orta şiddetli iltihaplanmalar için etkilidir:

• Lifli gıdalar tüketin: Meyve, sebze, tam tahıllar ve baklagiller gibi lif açısından zengin besinler kabızlığı önler.
• Bol su için: Günde en az 8-10 bardak su tüketmek, dışkıyı yumuşatarak ıkınmayı azaltır.
• Düzenli egzersiz yapın: Yürüyüş veya yüzme gibi aktiviteler bağırsak hareketlerini düzenler.
• Tuvalette uzun süre oturmaktan kaçının: Bu, bölgedeki basıncı artırabilir.
• Sıcak su banyosu (oturma banyosu): Günde 2-3 kez 15-20 dakika sıcak suda oturmak, ağrı ve iltihabı hafifletir.

2. İlaç Tedavisi

Reçetesiz veya reçeteli ilaçlar kullanılabilir:

• Topikal kremler ve fitiller: Hidrokortizon veya lidokain içeren ürünler kaşıntı ve ağrıyı azaltır.
• Ağrı kesiciler: İbuprofen veya parasetamol gibi ilaçlar iltihap ve ağrıyı hafifletir.
• Dışkı yumuşatıcılar: Kabızlığı önlemek için doktor önerisiyle kullanılabilir.

Bu ilaçlar, semptomları geçici olarak rahatlatır ancak altta yatan nedeni ortadan kaldırmaz.

3. Tıbbi Müdahaleler

İlaçlarla sonuç alınamazsa, aşağıdaki prosedürler uygulanabilir:

• Lastik bant ligasyonu: İç hemoroidlere lastik bant yerleştirilerek kan akışı kesilir ve hemoroid düşer.
• Skleroterapi: Hemoroid içine kimyasal bir solüsyon enjekte edilerek küçülmesi sağlanır.
• Infrared koagülasyon: Isı ile hemoroid dokusu yakılarak kanama durdurulur.
• Hemoroidektomi: Şiddetli veya tekrarlayan hemoroidlerin cerrahi olarak çıkarılmasıdır.
• Stapler hemoroidektomi: İç hemoroidlerin stapler cihazıyla düzeltilmesi işlemidir.

Bu yöntemler, genellikle ayaktan tedavi şeklinde uygulanır ve iyileşme süreci hızlıdır.

4. Önleme Yöntemleri

Hemoroid iltihaplanmasını önlemek için:

• Dengeli beslenme ve yeterli sıvı alımına dikkat edin.
• Düzenli fiziksel aktivite yapın.
• Tuvalet ihtiyacını ertelemeyin ve ıkınmaktan kaçının.
• Uzun süre oturuyorsanız, molalar vererek hareket edin.

Sonuç

Hemoroid iltihaplanması, yaygın bir sorun olup genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve basit tedavilerle kontrol altına alınabilir. Ancak şiddetli ağrı, kanama veya tekrarlayan semptomlar varsa, bir doktora başvurmak önemlidir. Erken müdahale, komplikasyonları önleyerek yaşam kalitesini artırır.