Kanda iltihap ne anlama gelir ve neden oluşur?

Kanda iltihap, tıbbi olarak "sepsis" veya "kan zehirlenmesi" olarak adlandırılan, vücuttaki bir enfeksiyonun kan dolaşımına yayılması durumudur. Bu, bağışıklık sisteminin enfeksiyona karşı verdiği aşırı tepki sonucu ortaya çıkan sistemik bir inflamatuar yanıttır. Basit bir enfeksiyonun aksine, kanda iltihap tüm vücudu etkileyebilen ve hayati tehlike oluşturabilen ciddi bir durumdur.

Kanda İltihabın Nedenleri ve Nasıl Oluştuğu

Kanda iltihap, vücudun herhangi bir yerindeki bir enfeksiyon odağından kaynaklanan bakteri, virüs veya mantar gibi patojenlerin kan dolaşımına geçmesiyle başlar. Bağışıklık sistemi bu istilacılara karşı savaşmak için yoğun bir inflamatuar yanıt başlatır. Ancak bu yanıt kontrolsüz hale gelirse, kendi doku ve organlarına zarar vermeye başlayabilir.

Kanda iltihaba yol açan başlıca nedenler şunlardır:

• Akciğer enfeksiyonları (zatürre gibi)
• İdrar yolu enfeksiyonları
• Karın içi enfeksiyonlar
• Deri ve yumuşak doku enfeksiyonları (selülit gibi)
• Menenjit (beyin zarı iltihabı)
• Kemik enfeksiyonları (osteomiyelit)
• Ameliyat sonrası gelişen enfeksiyonlar
• Kateter veya diğer tıbbi cihaz kaynaklı enfeksiyonlar

Risk Faktörleri

Bazı kişilerde kanda iltihap gelişme riski daha yüksektir:

• Bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler (kanser tedavisi görenler, HIV/AIDS hastaları)
• Kronik hastalığı olanlar (diyabet, böbrek veya karaciğer hastalığı)
• Çok genç veya çok yaşlı bireyler
• Yakın zamanda cerrahi operasyon geçirmiş olanlar
• İnvaziv tıbbi cihaz kullananlar (idrar kateteri, solunum tüpü gibi)

Belirtileri

Kanda iltihabın belirtileri şunları içerebilir:

• Yüksek ateş veya anormal derecede düşük vücut ısısı
• Üşüme ve titreme
• Hızlı kalp atışı ve nefes darlığı
• Zihin karışıklığı veya oryantasyon bozukluğu
• Aşırı halsizlik
• Şiddetli ağrı veya rahatsızlık hissi
• Ciltte döküntü veya renk değişikliği

Tanı ve Tedavi

Kanda iltihap şüphesi durumunda, kan kültürü testi ile enfeksiyon etkeni belirlenmeye çalışılır. Tam kan sayımı, inflamasyon belirteçleri (CRP, prokalsitonin) ve organ fonksiyon testleri de tanıda kullanılır.

Tedavi genellikle hastanede yoğun bakım ünitesinde yapılır ve şunları içerir:

• Hızlı antibiyotik tedavisi (enfeksiyon etkenine göre)
• Damar yoluyla sıvı desteği
• Kan basıncını destekleyici ilaçlar
• Solunum desteği (gerektiğinde)
• Kaynak enfeksiyonun kontrol altına alınması (apse drenajı gibi)

Kanda iltihap acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir durumdur. Erken tanı ve tedavi hayat kurtarıcıdır. Yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız derhal tıbbi yardım almanız önemlidir.