Pankreas iltihabı nasıl teşhis edilir? belirtileri nelerdir?

Pankreas iltihabı, pankreasın sindirim enzimlerinin erken aktivasyonu sonucu kendi kendini sindirmeye başlamasıyla oluşan bir durumdur. Akut (ani başlangıçlı) veya kronik (uzun süreli) olabilir. Teşhis ve belirtiler aşağıda detaylandırılmıştır.

Pankreas İltihabının Belirtileri

Belirtiler, akut veya kronik pankreatite bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşte yaygın belirtiler:

• Karın ağrısı: Genellikle üst karın bölgesinde, sırta yayılan şiddetli ve sürekli bir ağrı.
• Bulantı ve kusma: Özellikle yemek sonrası artan bulantı ve bazen safralı kusma.
• Ateş ve titreme: Enfeksiyon veya iltihap nedeniyle vücut ısısında artış.
• Karın hassasiyeti: Dokunmayla ağrıyan ve şişkin bir karın bölgesi.
• Hızlı nabız: Vücudun stres tepkisi olarak kalp atış hızında artış.
• İshal veya yağlı dışkı: Kronik pankreatitte sindirim enzimlerinin yetersizliğine bağlı olarak.
• Kilo kaybı: İştah azalması ve besin emilim bozukluğu nedeniyle.
• Ciltte sarılık (sarılık): Safra kanalı tıkanıklığına bağlı olarak cilt ve gözlerde sararma.

Pankreas İltihabının Teşhisi

Teşhis, belirtilerin değerlendirilmesi ve çeşitli testlerle yapılır. İşte kullanılan yöntemler:

• Fiziksel muayene: Doktor, karın bölgesindeki ağrı ve hassasiyeti kontrol eder.
• Kan testleri: Amilaz ve lipaz enzim seviyelerindeki yükselme pankreatit göstergesidir. Ayrıca tam kan sayımı, karaciğer fonksiyon testleri ve enfeksiyon belirteçleri incelenir.
• Görüntüleme yöntemleri
• Ultrason: Karın ultrasonu ile pankreastaki şişme veya safra taşları tespit edilir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): Pankreasın detaylı görüntüsü için kullanılır; iltihap, kist veya hasar değerlendirilir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MR): Özellikle MR kolanjiyopankreatografi (MRCP) ile safra ve pankreas kanalları incelenir.
• Endoskopik ultrason (EUS): İnce bir tüp ile pankreas ve safra yollarının detaylı görüntülenmesi sağlanır.
• Dışkı testleri: Kronik pankreatitte yağ emilim bozukluğunu değerlendirmek için kullanılır.
• İdrar testleri: İdrarda tripsinojen seviyeleri ölçülerek teşhis desteklenir.

Önemli Uyarılar

Pankreas iltihabı ciddi bir durumdur ve belirtiler görüldüğünde derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Erken teşhis, komplikasyonları önlemek ve uygun tedaviye başlamak için hayati önem taşır. Risk faktörleri arasında alkol kullanımı, safra taşları, aile öyküsü ve bazı ilaçlar bulunur; bu faktörler doktorla paylaşılmalıdır.